Prawidłowo zaprojektowana instalacja szpitalnej poczty pneumatycznej to szereg korzyści dla szpitala: skrócenie czasu badań, wysokie bezpieczeństwo transportu próbek i leków, znaczące oszczędności finansowe. Aby taka sytuacja miała miejsce musi być jednak spełnionych kilka elementów:
Projekt poczty pneumatycznej powinien obejmować trasy rurociągów, sposób ich prowadzenia oraz wskazywać materiał z którego zostaną wykonane i średnicę nominalną instalacji, rodzaje stacji, pojemników, ilość linii i rodzaj rozdzielacza liniowego. Projektowanie powinno obejmować również aspekty związane z bezpieczeństwem transportu materiału biologicznego i leków tj. sposoby zabezpieczenia przed zagrożeniami bakteriologicznymi oraz przed kradzieżą zawartości pojemników czy dewastacją stacji. Na tym etapie projektu poczty pneumatycznej jest popełnianych wiele błędów, z których można wymienić: np. stosowanie rurociągów wykonanych ze standardowego PCV w przypadku występowania podwyższonych wymogów przeciwpożarowych, ochrony termicznej bądź wytrzymałościowych, stosowanie stacji typowych zamiast stacji wandaloodpornych w miejscach dostępnych dla osób postronnych. Warto również zwrócić szczególną uwagę na podatność zaprojektowanego systemu transportu pneumatycznego na zużycie techniczne i jego „nietypowość”. Jest oczywiste, że rozwiązania nietypowe jak np. pojemniki niestandardowe o złożonej konstrukcji będą się charakteryzować wyższymi cenami zarówno na etapie zakupu, jak również w przyszłości generując kilkukrotnie wyższe koszty eksploatacyjne niż rozwiązania typowe.
Wybranie średnicy instalacji poczty pneumatycznej powinno się odbywać na podstawie analizy technicznej i ekonomicznej w danym szpitalu. Gdy transport dotyczy wyłącznie próbek krwi i moczu należy rozważyć zastosowanie instalacji 110 mm. Jest ona kilkukrotnie tańsza w budowie oraz w późniejszej eksploatacji. Pojemniki są znacznie wygodniejsze w codziennym użyciu niż pojemniki do instalacji 160 mm. Jednak w przypadku dużych szpitali, gdzie jedna stacja obsługuje liczne oddziały i próbek jest bardzo dużo zasadne staje się zastosowanie instalacji 160 mm. Jeśli transportowane mają być leki zalecaną średnicą jest również średnica 160 mm. Także gdy poczta pneumatyczna ma służyć do transportu krwi do transfuzji należy projektować instalację 160 mm. Te ogólne wytyczne wskazują, że instalacja 160 mm ma szerszy zakres zastosowań, niż instalacja 110 mm, choć jej wadą jest znacznie wyższa cena i mniejsza wygoda obsługi pojemników. Poprzez analogię do transportu samochodowego instalację 110 mm można porównać do mniejszego samochodu dostawczego, zaś instalację 160 mm do samochodu ciężarowego typu TIR. Ten ostatni może przewieźć nieomalże każdy ładunek, ale nie zawsze uzasadnione jest jego zastosowanie do przewożenia kilku paczek, gdyż więcej kosztuje zarówno przy zakupie jak i w trakcie przyszłej eksploatacji.
Pojemnik 160 mm i 110 mm – obok siebie
Niektórzy dostawcy poczty twierdzą, że wszystkie szpitale powinny stosować wyłącznie instalacji o średnicy 160 mm. Jako uzasadnienie podaje się informację, że instalacje o średnicy 110 mm, to rozwiązanie przestarzałe, zaś 160 mm to rozwiązanie z „XXI wieku”. Oczywiście takie tłumaczenie nie jest prawdziwe, gdyż nie opiera się na faktach, a na celowej manipulacji. Te instalacje niczym się nie różnią się od siebie w sensie technicznym, poza wielkością orurowania. Takie działanie dostawców jest jednak w pełni zrozumiałe i jak najbardziej logiczne, gdyż znacznie zwiększając wartości instalacji zwiększają oni również swoje dochody. Szpital zanim podejmie decyzję o wyborze średnicy powinien ustalić, co tak naprawdę będzie przesyłane systemem poczty pneumatycznej oraz jak dużo będzie przesyłek. W średnich i małych szpitalach taka analiza wykazuje, że średnica 110 mm w zupełności wystarczy do obsługi transportu próbek krwi i moczu, co pozwala zaoszczędzić szpitalowi od kilkudziesięciu do kilkuset tysięcy złotych. W większych szpitalach sytuacja jest bardziej złożona, dużo zależy od ilości stacji oraz planowanego zakresu zastosowań poczty. Należy tu każdemu przypadkowi przyjrzeć się indywidualnie. Jako użytkownicy przyszłej instalacji powinniśmy do wyboru średnicy podchodzić w sposób inżynierski, nie dając się zmanipulować sprzedawcom twierdzeniami o rozwiązaniach z „XXI wieku”, gdyż to szpital będzie ponosił koszty, zaś dostawca pobierał korzyści z budowy i serwisu przewymiarowanej instalacji.
Rurociągi poczty pneumatycznej w szpitalach mogą być wykonywane z następujących materiałów: PCV, PC/ABS (polimer bezhalogenowy) oraz stali nierdzewnej. W przypadku odcinków podziemnych stosuje się polietylen wysokiej gęstości PE-HD w izolacji termicznej lub nieizolowany. Wybrane, bardzo eksponowane fragmenty instalacji wykonywane są z przeźroczystego PMMA (szkła akrylowego) powszechnie zwanego pleksą.
Rury poczty pneumatycznej z PVC oraz PE-HD (wersja podziemna) – porównanie w przekroju
Polichlorek winylu jest standardowo wykorzystywany jako materiał na rurociągi szpitalnej poczty pneumatycznej. W Polce 100% szpitali posiada instalacje właśnie z PVC. Tworzywo to w wykonaniu dla szpitali jest nietoksyczne w niskich temperaturach. Nie zawiera w swoim składzie związków ołowiu (Pb), rtęci (Hg), Kadmu (Cd) oraz sześciowartościowego chromu (Cr 6+). Niestety jest tworzywem palnym. PVC zawsze zawiera chlor w swoim składzie chemicznym, patrz jego nazwa „polichlorek winylu”. Polichlorek winylu klasyfikuje się jako materiał trudno zapalny i samogasnący (w płomieniu ulega spalaniu), zawierający około 53-55% chloru. Zgodnie z obowiązującą normą PN-EN 13501-1+A1:2010 – „Klasyfikacja ogniowa wyrobów budowlanych” PVC stosowany na rurociągi poczty pneumatycznej jest certyfikowany i posiada następujące oznaczenie: palność: B tj. materiał niezapalny, wydzielanie dymu: s2 tj. ograniczona ilość gazów, występowanie płonących kropli: d0 tj. płonące krople lub cząstki nie mogą być emitowane. Wyroby z PVC już w temperaturze ponad 70oC zaczynają ulegać mechanicznej deformacji (mięknięcie i odkształcanie się), a w temperaturze około 190oC zaczynają się rozkładać. Główne niebezpieczeństwo nie wiąże się jednak ze spaleniem samego PVC, lecz z faktem, iż w temperaturze około 200oC następuje wydzielanie gazowych produktów spalania: tlenku węgla (podobnie jak w przypadku wszystkich innych materiałów palnych) i chlorowodoru – HCl (około 50% masy początkowej). Rozszerzalność cieplna PVC wynosi 0,08 mm/m*K, tj. około 40 cm na odcinku 100 m przy różnicy temperatur 50 K (lato: +25oC, zima: -25oC). Polichlorek winylu występuje w kolorze szarym, białym oraz jako transparentny o przeźroczystości na poziomie 79%. Standardowo z PVC transparentnego wykonuje się wszystkie rurociągi w maszynowni przy rozdzielaczu liniowym. Ułatwia to znacznie prowadzenie czynności serwisowych i ocenę poprawności pracy rozdzielacza. PCV jest najtańszym, łatwym w montażu i powszechnie stosowanym materiałem na rurociągi szpitalnej poczty pneumatycznej zarówno w Polsce, UE jak i USA.
Rozdzielacz liniowy – orurowanie – PVC w kolorze szarym oraz PVC transparentne
Przykładem polimeru bezhalogenowego jest PC/ABS – homogeniczna mieszanka poliwęglanu (PC) z kopolimerem akrylonitrylo-butadienowo-styrenowym (ABS). Polimery bezhalogenowe stosowane są w przypadku instalacji poczty pneumatycznej rzadko. W krajach UE i USA w niektórych przypadkach wybrane fragmenty instalacji są wykonywane z tworzyw bezhalogenowych np. na oddziałach, gdzie proces ewakuacji jest znacznie wydłużony. Tworzywo to jest nietoksyczne w niskich temperaturach. Nie zawiera w swoim składzie związków toksycznych takich jak ołów (Pb), rtęć (Hg), Kadm (Cd) oraz sześciowartościowy chrom (Cr 6+). Jest tworzywem palnym, ale ze względu na nieobecność w składzie chloru, nietoksycznym w wysokich temperaturach. ABS stosowany na rurociągi poczty pneumatycznej posiada następujące oznaczenie: palność: B tj. materiał niezapalny, wydzielanie dymu: s1 tj. brak lub bardzo ograniczona ilość gazów ze spalania, występowanie płonących kropli: d0 tj. płonące krople lub cząstki nie mogą być emitowane. Koszty rurociągów i łuków wykonanych z PC/ABS są kilkukrotnie wyższe niż wykonanych z PCV. Pracochłonność montażu rurociągów bezhalogenowych jest zbliżona do montażu rurociągów z PCV.
Pomimo niewątpliwych zalet stal jest stosowana jako materiał na rurociągi szpitalnej poczty pneumatycznej dość rzadko. Stal nierdzewna jest nietoksyczna zarówno w niskich jak i wysokich temperaturach oraz całkowicie niepalna. W krajach UE i USA, w przypadkach, gdy bardzo istotne jest bezpieczeństwo przeciwpożarowe, całe instalacji są wykonywane ze stali nierdzewnej. Rozszerzalność cieplna stali nierdzewnej jest dużo mniejsza niż tworzyw sztucznych i wynosi 0,017 mm/m*K, tj. około 9 cm na odcinku 100 m przy różnicy temperatur 50 K (lato: +25oC, zima: -25oC). Ważną zaletą w stosunku do instalacji z tworzywa jest jej bardzo duża wytrzymałość mechaniczna i trwałość. Można ją bardzo skutecznie dezynfekować, bez ryzyka uszkodzenia, czy skrócenia żywotności. Nawet po wielu latach eksploatacji rury ze stali nierdzewnej mogą być z powodzeniem powtórnie wykorzystane po dokonaniu modernizacji, czy przebudowie instalacji poczty pneumatycznej. Ich wadą jest wysoki koszt – zbliżony do rur z polimeru bezhalogenowego oraz złożony i kosztowny montaż.
Rurociągi poczty pneumatyczne ze stali nierdzewnej
Zastosowanie PE-HD w instalacjach poczty pneumatycznej ogranicza się do odcinków podziemnych instalacji. PE-HD charakteryzuje się zwiększoną odpornością na działanie niskiej temperatury oraz wyższą wytrzymałością mechaniczną. Występuje w dwóch wersjach: ocieplonej i nieocieplonej. W przypadku, gdy warunki otoczenia wskazują na prawdopodobieństwo wystąpienia zjawiska wychładzania się powietrza w rurociągu podziemnym zaleca się zastosowanie rur polietylenowych w izolacji. Są one znacznie droższe od rur nieizolowanych, ale zjawisko wychładzania się powietrza jest w tym przypadku znacznie wydłużone. Pozwala to znacznie skuteczniej eliminować niekorzystne zjawisko kondensacji pary wodnej w rurociągach podziemnych. Rozszerzalność cieplna jest PE-HD jest bardzo duża i wynosi 0,13 mm/m*K, tj. około 65 cm na odcinku 100 m przy różnicy temperatur 50 K (lato: +25oC, zima: -25oC). Jednak ze względu na bardzo małe całoroczne zmiany temperatury w gruncie zjawisko to nie ma istotnego znaczenia projektowego.
Rurociągi podziemne poczty pneumatycznej z PE-HD – nieizolowane
Rurociąg z PE-HD – w izolacji cieplnej
Rury z PE-HD nieizolowane i izolowane – porównanie budowy w przekroju
Zastosowanie PMMA na rurociągi poczty pneumatycznej jest ograniczone do wybranych fragmentów instalacji. Wynika to z głównej cechy wyróżniającej to tworzywo tj. jego bardzo wysokiej transparentności na poziomie 92%. Rurociągi z tworzywa akrylowego cechują się bardzo atrakcyjnym, przyciągającym uwagę wyglądem, dlatego są wykorzystywane tam, gdzie w związku z istniejącą zabudową korytarzy, czy pomieszczeń nie można ukryć rurociągów, a wygląd instalacji ma istotne znaczenie wizerunkowe. Koszty rurociągów i łuków wykonanych z PMMA są kilkukrotnie wyższe niż wykonanych ze standardowego PCV. Pracochłonność montażu rurociągów z pleksi jest nieznacznie wyższa niż montaż rurociągów z PCV.
Rurociągi transparentne z PMMA – atrakcyjny, nowoczesny wygląd
Decydując o wyborze materiałów rurociągów poczty pneumatycznej należy wziąć pod uwagę zarówno koszty jak i wymagania sformułowane w zakresie bezpieczeństwa. W naszej ocenie rurociągi z PCV należy rozpatrywać jako akceptowalny i zgodny z wszystkimi obowiązującymi przepisami standard. Jedynie w przypadku ponadnormatywnych wymagań w zakresie bezpieczeństwa przeciwpożarowego bądź bardzo dużej zasobności budżetu inwestycyjnego można rozważać rozwiązania oparte na rurociągach z tworzyw bezhalogenowych, czy stali nierdzewnej. W takim przypadku rozwiązania rurociągów poczty pneumatycznej oparte o stal nierdzewną, choć najdroższe, są bez wątpienia rozwiązaniem najlepszym z wszystkich obecnie dostępnych.
Stanowisko w laboratorium to najważniejszy punkt w całym systemie poczty pneumatycznej. Przytłaczająca większość próbek materiału biologicznego wysyłanego ze stacji oddziałowych trafia bezpośrednio do centralnego laboratorium. Oznacza to, że cały strumień pojemników spływający ze szpitala musi zostać odebrany i płynnie obsłużony w laboratorium. Jeśli zastosowane rozwiązania techniczne będą generowały nadmierną ilość czynności lub inne niedogodności dla pracowników, to poczta pneumatyczna nie przyniesie oczekiwanego pozytywnego skutku usprawnienia procesu wykonywania analiz laboratoryjnych. Dlatego bardzo istotne jest dostosowane stanowiska laboratoryjnego do faktycznie występujących potrzeb. Rozwiązanie sposobu odbioru i wysyłki pojemników w laboratorium powinno w szczególności zależeć od liczby obsługiwanych przesyłek.
W przypadku małych instalacji zaleca się zastosowanie stacji typu laboratoryjnego nadawczo-odbiorczej z szyną typu slajd – na króćcu odbiorczym. Pojemniki w tym przypadku zsuwają się po szynie pod własnym ciężarem, na skutek działania siły grawitacji. Stacji typu slajd pozwala na wygodne odbieranie pojemników z szyny, znacznie wygodniejsze niż wyciąganie pojemników z koszyka pod stacją. Na szynie mieści się zazwyczaj kilka pojemników np. 4-5, zaś szyna umieszczana jest na wysokości blatu roboczego. Ograniczeniem tego rozwiązania jest konieczność pojedynczego odsyłania pustych pojemników (pracownik musi odczekać przy stacji, aż stacja będzie mogła przyjąć i wysłać kolejne puste pojemniki do ich macierzystych stacji oddziałowych).
Stacja laboratoryjna – typu slajd
W instalacjach średniej wielkości zaleca się rozdzielenie stanowiska laboratoryjnego na dwie oddzielne stacje: nadawczą i odbiorczą. Stacja odbiorcza jest stacją z przenośnikiem napędzanym elektrycznie lub szyną typu slajd. Stacja nadawcza jest zazwyczaj stacją trójzaładunkową, blatową lub wykonaną w postaci przenośnika napędzanego elektrycznie. Przyjęte rozwiązanie sposobu nadawania zależy od wielkości budżetu inwestycyjnego, jak również od ilości dostępnego miejsca w laboratorium. Stacja blatowa wymaga pojedynczego odsyłania pojemników, co jest znaczącym ograniczeniem tego rozwiązania, w przypadku korzystania z instalacji jednoliniowej. W przypadku stacji trójzaładunkowej pracownik może umieścić jednocześnie trzy pojemniki w króćcach stacji i od razu powrócić do swoich zadań. Stacja samodzielnie wyśle kolejno te trzy pojemniki. Jednak najbardziej ergonomicznym rozwiązaniem jest zastosowaniem jako stacji nadawczej stacji z przenośnikiem napędzanym elektrycznie. W tym przypadku pracownik może ułożyć na przenośniku nawet 5-6 pojemników (w zależności od jego długości), które zostaną kolejno, automatycznie odesłane do stacji macierzystych.
Stanowisko laboratoryjne – stacja odbiorcza – slajd, stacja nadawcza – trójzaładunkowa
Stanowisko laboratoryjne – stacja odbiorcza – przenośnik, stacja nadawcza – przenośnik
W instalacjach dużych lub w przypadkach gdy użytkownik zwraca szczególne znaczenie na wygodę i ergonomię pracy w laboratorium zaleca się zastosowanie jako stacji odbiorczej stacji samowyładowczej. W stacji samowyładowczej pojemniki są automatycznie i bezobsługowo otwierane i rozładowywane, następnie pojemniki są automatycznie i bezobsługowo zamykane i wysyłane z powrotem do stacji, z których przyszła wysyłka. Pojemniki nie są zatem nigdy przechowywane w laboratorium. Jest to bardzo wygodne rozwiązanie w przypadku laboratoriów o ograniczonej ilości miejsca. Stacje te umożliwiają poza odebraniem pojemnika jego szybkie otwarcie i automatyczne opróżnienie jego zawartości na blat roboczy. Pracownik laboratorium nigdy nie dotyka pojemnika, a otrzymuje jego gotowy ładunek wygodnie zlokalizowany do podjęcia, tuż “pod ręką”. Jeśli do laboratorium codziennie jest przesyłanych kilkaset pojemników liczba czynności manualnych związanych z otwieraniem, zamykaniem i odsyłaniem pojemników jest ogromna. Stacja samowyładowcza jest w takim przypadku znacznym ułatwieniem pracy w laboratorium. Ponieważ stacja samowyładowcza automatycznie odsyła również puste pojemniki, nie ma w takim przypadku konieczności stosowania stacji nadawczej w laboratorium. Wyjątkiem jest sytuacja gdy stacja nadawcza w laboratorium ma służyć do przesyłania wyników badań. Stacja samowyładowcza, pomimo swoich ogromnych zalet, nie jest często spotykana w laboratoriach. Wynika to z faktu, że jest to rozwiązanie stosunkowo nowe i jeszcze do niedawna było ono niedostępne dla większości szpitali ze względu na znaczną cenę.
Stanowisko laboratoryjne – stacja samowyładowcza – automatyczny wyładunek zawartości pojemnika
W przypadku dużych instalacji poczty pneumatycznej często stosuje się również stanowiska laboratoryjne ze zwielokrotnioną ilością stacji odbiorczych i nadawczych, co znacząco zwiększa „przepustowość” laboratorium. To bardzo skuteczne rozwiązanie, choć wymaga znacznej ilości dostępnej przestrzeni oraz stosunkowo dużych nakładów inwestycyjnych. W takim przypadku nadal zawartość każdego pojemnika musi zostać wyjęta ręcznie przez pracowników. W chwili obecnej multiplikacja stacji w laboratorium jest rozwiązaniem kosztowniejszym od zastosowania stacji samowyładowczej.
Stanowisko laboratoryjne – odbiorcze – 8 stacji odbiorczych typu slajd
Ze względu na znaczną ilość przesyłek do laboratorium w dużych szpitalach zawsze dokonuje się podziału linii laboratoryjnych na linię odbiorczą i nadawczą. Każda z nich ma własną dmuchawę i oddzielne dedykowane wejście w rozdzielaczu liniowym. Dzięki takiemu rozwiązaniu przesyłki do laboratorium i z laboratorium mogą być wysyłane potokowo tj. jeden za drugim. Znacząco skraca to czas oczekiwania na przesłanie pojemnika na odcinku między rozdzielaczem liniowym, a laboratorium. Najczęściej są to 2-3 pojemniki poruszające się jednocześnie w jednym kierunku, w szczycie nawet 5-6 pojemników. Potokowe wysyłanie pojemników eliminuje efekt „wąskiego gardła” systemu poczty. Do linii laboratoryjnych nie podłącza się żadnych innych stacji poza stacjami laboratoryjnymi. Przed stacją odbiorczą i za stacją nadawczą stosuje się separatory rozdzielające „potok” pojemników na oddzielne pojemniki. Oddzielne linie laboratoryjne i przesyłki potokowe znacząco podwyższają wydajność systemu oraz skracają czas oczekiwania. Dla zobrazowania wydajności przesyłek potokowych, w stosunku do przesyłek zwykłych, dobrze jest przywołać przykład z ruchu samochodowego. Przesyłki potokowe to klasyczny ruch dwustronny – płynny i szybki, zaś przesyłki zwykłe to ruch wahadłowy – z czasem oczekiwania na zmianę kierunku ruchu. Wydajność tych dwóch rozwiązań jest nieporównywalnie inna.
Wysyłki potokowe – oddzielne linie laboratoryjne do rozdzielacza
Jednym z istotnych zagadnień na etapie przygotowywania projektu poczty pneumatycznej jest określenie wydajności systemu oraz zakładanych czasów brutto i netto przesyłki. Analiza tych zagadnień ma szczególne znaczenie w przypadku instalacji wieloliniowych dedykowanych do dużych szpitali. W takim przypadku często wręcz poza wykonaniem szacunkowych obliczeń przygotowuje się cyfrowe modele docelowego systemu pocztowego, w których wykonuje się kilkudniowe symulacje zachowań użytkowników, działania poszczególnych stacji oraz oczekiwanych czasów transportu do stacji docelowych. Dlaczego faktyczny czas transportu jest zawsze dłuższy niż wynikający z prędkości pojemnika wynoszącej 2,5 m/s? Powodem jest określony czas działania urządzeń wchodzących w skład instalacji. Zarówno stacje jak i zwrotnice, czy rozdzielacz liniowy potrzebują po kilka sekund na wykonanie zmiany położenia mechanizmów. Wszystkie te czasy wydłużają czas przebiegu pojemnika w instalacji. Dodatkowo z instalacji może jednocześnie chcieć skorzystać wielu użytkowników. Jeśli to instalacja jednoliniowa, to oznacza, że użytkownik który ostatni przyszedł z pojemnikiem musi odczekać, aż wszystkie inne pojemniki zostaną wysłane i dotrą do swoich docelowych stacji.
| Czasy projektowe i wydajność | |
|---|---|
| Czas teoretyczny przesyłki | czas nieprzerwanego ruchu pojemnika, przy założeniu prędkości bezpiecznej (bez ryzyka hemolizy) |
| Czas netto przesyłki | czas teoretyczny przesyłki + czas wynikający z działania innych urządzeń biorących udział w ruchu (zwrotnic, rozdzielaczy, stacji) |
| Czas brutto przesyłki | czas netto przesyłki + czas wynikający z oczekiwania innych pojemników w stacjach (jednoliniowa) + czas wynikający z przesyłania w tym samym czasie innych pojemników (wieloliniowa) |
| Wydajność systemu | maksymalna ilość pojemników które może przesłać system poczty pneumatycznego w ciągu jednej godziny |
Wyniki:
Warto zwrócić uwagę, że tak obliczona wydajność systemu odnosi się do najdłuższej trasy rurociągu (odcinka). W praktyce będzie ona większa, gdyż pojemniki będą poruszać się w większości przypadków po krótszych trasach, co pozwoli ich przesłać faktycznie więcej.
Współczesne rozwiązania informatyczne pozwalają na połączenie systemu informatycznego poczty pneumatycznej z systemami informatycznymi szpitala. Integracja ma szereg korzyści z których najważniejsze to: informacja w systemie HIS o postępie badań próbek biologicznych pobranych od pacjenta, informacja w systemie PIS o postępie w dystrybucji leków, samoczynne adresowanie pojemników „do pacjenta” z poziomu Unit-Dose, informacja o wysłanych badaniach w systemie LIS, wyeliminowanie kradzieży leków, wyeliminowanie opóźnień. Dzięki integracji łatwo można wykonywać z poziomu dyrekcji analizy zarządcze np. jak szybko realizowane są przesyłki, ile czasu pielęgniarki potrzebują na odebranie pojemnika ze stacji, które pielęgniarki faktycznie realizują zadania wysyłki i odbioru pojemników. Poczta pneumatyczna po dokonaniu integracji staje się jednym z elementów łańcucha przepływu informacji w szpitalu, gdzie wszystkie wymagane informacje są przesyłane w obu kierunkach. Integracja pomiędzy systemem poczty pneumatycznej, a systemami informatycznymi szpitala jest najczęściej realizowana przy pomocy modułu HL7, lub na poziomie bazodanowym. W przypadku planów docelowej integracji warto na etapie wyboru wykonawcy zwrócić uwagę, czy oferowany system nadrzędny poczty pneumatycznej jest systemem otwartym, czy może wymieniać dane przy pomocy zapytań SQL do baz danych, czy będzie on mógł być dostarczony wraz z modułem HL7.
HIS – Hospital Information System
LIS – Laboratory Information System
PIS – Pharmacy Information System
Unit Dose – System Dystrybucji Leków Jednostkowych
Filtry powietrza podwyższają bezpieczeństwo pracy systemu poczty pneumatycznej, gdyż instalacja tworzy zamkniętą hydraulicznie całość odgraniczoną warstwą filtracyjną od otoczenia. Zastosowanie filtrów na każdym zakończeniu rurociągu powoduje, że na filtrze wyłapywane są zarówno zanieczyszczenia, które mogłyby się dostać do instalacji z zewnątrz, jak również z wewnątrz instalacji (gdyby doszło do skażenia wewnątrz rurociągów). Dokładność filtracji przesądza o kwalifikacji filtra do określonej kategorii filtrów. Filtry mogą być stosowane w dowolnej instalacji, niezależnie od tego kto był dostawcą i producentem danego systemu.
Filtr powietrza – montowany na odpowietrzeniach rurociągów
Główne cele stosowania filtrów:
Oczyszczanie powietrza z dużych zanieczyszczeń – hale produkcyjne, budynki z dużym zapyleniem
Filtr G4 (filtr wstępny) – cząstki > 10 μm
Oczyszczanie dokładne – biura, sklepy
Filtr F7 (filtr dokładny) – cząstki od 0,3 do 10 μm
Oczyszczanie dokładne – szpitale, laboratoria
Filtr F9 (filtr dokładny) – cząstki od 0,3 do 10 μm
Oczyszczanie bardzo dokładne – szpitale o podwyższonych standardach, sale operacyjne, „pomieszczenia czyste”
Filtr H14 (filtr HEPA) – cząstki < 1 μm
Nie należy nie doceniać wpływu jakości wykonawstwa instalacji poczty pneumatycznej w szpitalu na jej przyszłą eksploatację. Opinia, że każdy wykonawca układa tak samo rurociągi nie jest prawdziwa. Jeśli pojemnik na każdym łączeniu, zamiast płynnie prześlizgiwać się, będzie uderzał o istniejącego nierówności połączeń rur to będzie to miało wpływ zarówno na długość eksploatacji tego pojemnika, jak również na wyniki badań materiału biologicznego, które mogą być zafałszowane na skutek występowania zbyt dużych krótkotrwałych przeciążeń. Pojemnik poczty pneumatycznej porusza się we wnętrzu rurociągu na pierścieniach ślizgowych. Jeśli powierzchnia we wnętrzu rurociągu jest gładka, to pierścień ten wymienia się rzadko, jeśli będzie on podlegał uderzeniom, zużyje się kilkukrotnie szybciej. Jakość wykonywania połączeń rurociągów przekłada się również na głośność działania instalacji, ta zaś na komfort użytkowania przez personel szpitalny i komfort pacjentów w salach położonych blisko stacji.
Zdecydowana większość szpitali nie wyobraża sobie pracy bez szpitalnej poczty pneumatycznej, nie mniej jednak są również szpitale gdzie jest ona oceniana jako instalacja o dużej awaryjności, której eksploatacja jest droga. Negatywna ocena, w tych nielicznych na szczęście, przypadkach jest jednak uzasadniona. Klientowi dostarczono w takim przypadku instalację która posiadała wady projektowe bądź wykonawcze. Jeśli na taką sytuację nałoży się jeszcze niekompetentny lub teoretycznie tylko istniejący serwis to szpital musi się sam borykać ze swoimi problemami. Wszystkich tych problemów można jednak uniknąć poprzez: ocenę wcześniejszych realizacji wykonawcy, ocenę jakości świadczonego serwisu i jego cen, właściwe – chroniące interes użytkownika zapisy specyfikacji przetargowej i warunków gwarancji, ocenę techniczną projektu, właściwy nadzór w trakcie montażu instalacji w szpitalu, wcześniejsze zapoznanie się z warunkami i cenami pogwarancyjnych usług serwisowych poczty pneumatycznej.
W naszej ocenie warto jeszcze odnieść się do sytuacji, gdy poczta pneumatyczna jest dostarczana przez generalnego wykonawcę. Sytuacja taka jest szczególnie niebezpieczna z punktu widzenia interesów użytkownika. Interesy generalnego wykonawcy i użytkownika są rozbieżne. Jednym z głównych zadań generalnego wykonawcy jest minimalizacja kosztów realizacyjnych, co przy nie do końca jasnych lub jednoznacznych opisach cech instalacji może prowadzić do degradacji jej cech użytkowych. Generalny wykonawca nie utrzymuje się z budowy instalacji pneumatycznej. Jej zaniżone cechy funkcjonalne lub bezpieczeństwo nie przeniosą się na jego dalsze sukcesy w prowadzonej działalności. Odmienna sytuacja dotyczy dystrybutora który swoim znakiem firmowym sygnuje kolejne instalacje. Dostawca poczty pneumatycznej jest rozpoznawalny na rynku i kolejni klienci mogą się odnieść do jego wcześniejszych realizacji.
Wiele szpitali zastanawia się, czy poczta pneumatyczna ma sens w ich przypadku. Dla zdecydowanej większości szpitali racjonalne jest jak najszybsze wdrożenia tego systemu transportu, gdyż cena instalacji poczty pneumatycznej jest niewiele wyższa od rocznych kosztów noszenia ręcznego. Statystycznie okres zwrotu poczty pneumatycznej w szpitalu nie przekracza dwóch lat, w przypadku instalacji dwupunktowej SOR – laboratorium zwraca się nawet już w trakcie pierwszego roku. Tylko w przypadku bardzo małych szpitali, gdzie np. punkt pobrań jest tuż obok laboratorium, okres zwrotu może się wydłużyć do kilku lat. Sens wdrożenia transportu pneumatycznego wzrasta wraz z wielkością szpitala. Ma to związek z rozległością większych obiektów szpitalnych. Nie bez znaczenia jest również fakt, że niektóre budynki szpitalne nie są połączone łącznikami, co znacznie utrudnia transport ręczny w okresie zimowym. Wraz z ciągłym wzrostem wynagrodzeń i zmniejszaniem się liczby pracowników zainteresowanych noszeniem ręcznym będzie wzrastać wykorzystanie tego typu systemów w szpitalach. Trend ten jest już wyraźnie widoczny i można zaobserwować jego stałe przybieranie na sile, szczególnie po podwyższeniu płacy minimalnej. Dyrektor zanim podejmie decyzję o wdrożeniu poczty pneumatycznej powinien posiadać analizę ekonomiczną kosztów transportu ręcznego, dokładnie wiedzieć jakie są koszty transportu ręcznego próbek materiału biologicznego w szpitalu obecnie i jaki jest tu potencjał do oszczędności. Pomagamy naszą wiedzą w przygotowaniu danych i opracowaniu audytów efektywności ekonomicznej wdrożenia pneumatycznego systemu transportu. Stanowią one rzetelną podstawę do dalszych działań Dyrekcji, jak również niepodważalny i rzeczowy argument w przypadku ubiegania się o dofinansowanie zewnętrzne.
Posiadasz gotowy projekt lub jesteś w trakcie projektowania i potrzebujesz się tylko upewnić, że przyjęte założenia i rozwiązania są poprawne. Te wątpliwości są jak najbardziej zrozumiałe. Poczta pneumatyczna to w Polsce rozwiązanie stosunkowo nowe. Nie wszyscy projektanci dysponują wiedzą i doświadczeniem niezbędnym do przygotowania dobrego projektu. Dodatkowym utrudnieniem jest szybki rozwój rozwiązań technicznych w branży. Projekt może zawierać rozwiązania już niestosowane lub alternatywnie nie zawierać standardów stosowanych obecnie. Zawsze warto to sprawdzić przed przystąpieniem do realizacji inwestycji. Prześlij nam mailem swoje pytania lub projekt do oceny. Nasze opinie są przygotowywane zawsze bezpłatnie.
